Sery Tempeh i Natto
Wypiekacz do chleba Sana nie służy wyłącznie do pieczenia chleba. Jedną z jego zaskakujących zalet jest to, że możesz wykorzystać urządzenie do przygotowania tempeh lub natto. Oba te sery powstają z nasion soi i specjalnych kultur mikroorganizmów. Oba należą do dań kuchni południowo-wschodniej Azji i naprawdę warto je wypróbować.
Tempeh jest tradycyjną potrawą indonezyjską, znaną na całym świecie ze względu na jej pozytywny wpływ na zdrowie i bardzo szczególny, orzechowo-grzybkowy smak. Zwykle przyrządza się go z nasion soi, ale tempeh można przygotować także z różnych innych nasion, takich jak fasola, słonecznik, orzeszki ziemne, groszek, ryż czy pszenica. Jeszcze do niedawna był on znany poza Indonezją głównie pośród wegetarian i wegan, ale dziś staje się coraz bardziej popularny także w innych środowiskach. Można znaleźć go głównie w sklepach ze zdrową żywnością, ale pojawia się już również w supermarketach. Pośród różnych rodzajów sera tempeh znajdziemy i te naturalne, i marynowane, wędzone, a nawet konserwowe.
Składniki
Namocz nasiona soi przez noc i odcedź je rano. Następnie włoż je do świeżej wody i obgotuj na małym ogniu przez 20 minut. Odcedź je znów i wystudź. Zdejmij z nasion skórkę pocierając je w dłoniach. Początkowo może to wydawać się trudne, ale po chwili prawdopodobnie nabierzesz wystarczającego doświadczenia, by obranie całości porcji nie zabrało ci więcej niż 5 minut. Jeśli masz młynek do ziarna, możesz to zrobić znacznie łatwiej. Wystarczy nastawić młynek na najgrubsze mielenie i włożyć do niego nieugotowane nasiona. W ten sposób rozdzielisz nasiona, a sama skóra zejdzie sama podczas gotowania. Polecamy do tego użycie młynka elektrycznego, takiego jak młynek Sana, który nie tylko obiera nasiona, ale również pozwala na przygotowanie świeżej mąki z każdego ziarna. Ze względu na mniejszy ciężar skórek, większość z nich oddzieli się sama w wodzie. Przepłusz i odcedź nasiona kilka razy, by usunąć wszystkie kawałki skórki. Gdy soja jest już obrana, gotuj ją na wolnym ogniu przez 1,5 godziny w wodzie z dodatkiem 1 łyżeczki octu winnego. Podczas gotowania garnek powinien pozostać przykryty. Ugotowana soja powinna być miękka, ale nie papkowata. Odcedź ją w durszlaku i wysusz czystym ręcznikiem, a następnie wrzuć do garnka lub miski, dodaj starter i dokładnie wymieszaj. Tak przygotowaną miksturę przełóż do nierdzewnej formy z zestawu do sera tempeh i umieść w wypiekaczu do chleba Sana. Przykryj soję przykrywką i wybierz program 6. Temperatura powinna zostać ustawiona na 30-32 °C, a czas na 20-30 godzin. Ustaw czas najpierw na 20 godzin, aby móc następnie sprawdzić stan potrawy, a następnie wydłuż go w miarę potrzeb. Kiedy nasiona soi stają się łatwe do rozgniecenia w palcach, a ich tekstura zaczyna przypominać pajęczynę, oznacza to, że masz już gotowy „młody” tempeh. Jeśli zamierzasz przygotować dojrzały tempeh, to wystarczy, że poczekasz aż białe struktury całkowicie pokryją nasiona. Dojrzały ser tempeh powinien być jednak spożywany rzadko. Pamiętaj, że ciemne plamy, nieprzyjemny zapach lub śliska powierzchnia soi wskazują, że tempeh nie dojrzał odpowiednio: taki ser jest zepsuty i niestety nie nadaje się do spożycia. W zależności od uzyskiwanych wyników, ilości soi i temperatury możesz dostosować parametry dojrzewania sera. Kiedy tylko tempeh uzyska odpowiedni wygląd, należy wstawić go do zamrażalnika, by powstrzymać dalszą fermentację. To konieczne, jako że temperatura utrzymywana wewnątrz lodówki nie jest wystarczająco niska. Gdy tempeh zostaje schłodzony do około +5 °C, możesz już przełożyć go do lodówki. Ser jest gotowy do spożycia w ciągu następnych kilku dni. Wykorzystaj termometr igłowy, by upewnić się, że temperatura spadła.
Składniki
Zamienniki: Czosnek i kolendra zastępują 1 ¼ łyżeczek do herbaty curry.
Nie jedz surowego sera tempeh. Pleśń na serze musi zostać poddana obróbce termicznej, aby zapobiec jej wzrostowi w wilgotnym środowisku układu pokarmowego, co mogłoby wywołać problemy zdrowotne.
Upewnij się, że gotujesz grubsze kawałki odpowiednio długo. Możesz użyć termometru igłowego, by sprawdzić, czy temperature wewnątrz sera osiągnęła 90 °C.
Możesz dodawać tempeh do gulaszy i innych potraw jednogarnkowych zamiast mięsa.
Wypróbuj burgery z serem tempeh! Zgrilluj plastry sera i podaj je z pełnoziarnistymi bułkami razem z warzywami, plasterkami pomidora, keczupem lub majonezem. Pozostaw burger w piekarniku, aby pozostały ciepłe.
Im dojrzalszy tempeh, tym jest bogatszy w witaminę B12.
Tempeh odkryto na Dalekim Wschodzie przypadkowo. Nasiona soi pakowano i prasowano w duże pakiety. Któregoś dnia rozwinęła się na nich pleśń. Kiedy zrozumiano, jak smaczna i zdrowa jest taka soja dla ludzkiego organizmu, ludzie zaczęli umyślnie owijać nasiona soi w liście i pozostawiali je w ciepłym miejscu, aby przyrządzić tempeh.
Wypróbuj też koniecznie inny ser sojowy – natto. Jest on dobrze znany w Japonii, gdzie ma on od lat wiele zastosowań kulinarnych. Niektórzy jedzą natto na śniadanie, inni używają go do przyprawiania ryżu lub makaronu, a jeszcze inni podają go jako dodatek do głównych dań. Przyzwyczajenie się do jego nietypowego smaku i dziwnego wyglądu może zająć nieco czasu. Mimo to warto. Natto jest najpopularniejszy wśród wegetarian i osób na dietach makrobiotycznych ze względu na jego wysoką zawartość protein i witamin z grupy B. Można go znaleźć w niektórych sklepach ze zdrową żywnością – świeży lub mrożony.
Gotowy ser natto dostępny w sklepach ze zdrową żywnością nie jest drogi (około 2,5 zł za 150 g), ale przygotowanie go w domu jest jeszcze tańsze – za 2,5 zł możesz otrzymać 220 g sera. Jeśli używasz wypiekacza do chleba Sana, możesz przygotować ten ser sojowy kiedykolwiek chcesz. To duża zaleta, jako że natto nie jest wcale tak łatwo znaleźć w sklepach. Przygotowanie go w domu ma też tę zaletę, że możesz być pewien jego jakości i świeżości.
Składniki
Opłucz nasiona i mocz je w wodzie przez 4-6 godzin. Następnie odlej wodę, przełóż soję do szybkowaru i zalej świeżą wodą. Nie nakładając pokrywki, doprowadź zawartość garnka do wrzenia. Pozwoli ci to zdjąć z powierzchni wody pianę i oddzielone od nasion łupinki soi. Kiedy piana przestanie się już pojawiać, zmniejsz temperaturę i załóż pokrywkę, aby rozpocząć gotowanie ciśnieniowe. Nasiona są gotowe, gdy można je łatwo zgnieść w palcach. Uważaj jednak, by ich nie rozgotować. Może to zająć od 15 do 50 minut, w zależności od twojego szybkowaru. Odczekaj 10 minut, zanim otworzysz pokrywę. Jeśli nie masz szybkowaru, możesz gotować soję w zwyczajnym garnku, ale może to wówczas zająć kilka godzin. Odcedź soję na durszlaku i poczekaj aż wystygną do temperatury około 40 °C (będą wówczas ciepłe, ale nie gorące). Równomiernie dodaj do soi kulturę natto, a następnie umieść nasiona w naczyniu szklanym lub wykonanym ze stali nierdzewnej: może to być miska lub niski słój z szerokim dnem. Wyrównaj soję tak, by jej grubość nie przekraczała 5 cm. Naczynie należy zamknąć tak, by do minimum ograniczyć dostęp powietrza do wnętrza. Możesz użyć folii, którą należy nakłuć w kilku miejscach. Następnie umieść naczynie w wypiekaczu do chleba Sana, wybierz program 6 i ustaw temperaturę na 40 °C. Pozwól natto fermentować przez około 24 godziny i po upływie tego czasu zdejmij pokrywę. Wyjmij naczynie z urządzenia i wstaw je do lodówki. W ten sposób zatrzymasz dalszą fermentację. Odpowiednio przygotowany ser natto będzie miał wyraźny zapach amoniaku i śliską, kleistą konsystencję. Jeśli spróbujesz nabrać je łyżeczką, będzie ciągnący.
Chciałbyś wypróbować natto, ale nie możesz znaleźć startera w sklepach? Napisz do nas: info__at__wypiekaczdochleba.pl
Składniki
Tempeh
Tempeh jest tradycyjną potrawą indonezyjską, znaną na całym świecie ze względu na jej pozytywny wpływ na zdrowie i bardzo szczególny, orzechowo-grzybkowy smak. Zwykle przyrządza się go z nasion soi, ale tempeh można przygotować także z różnych innych nasion, takich jak fasola, słonecznik, orzeszki ziemne, groszek, ryż czy pszenica. Jeszcze do niedawna był on znany poza Indonezją głównie pośród wegetarian i wegan, ale dziś staje się coraz bardziej popularny także w innych środowiskach. Można znaleźć go głównie w sklepach ze zdrową żywnością, ale pojawia się już również w supermarketach. Pośród różnych rodzajów sera tempeh znajdziemy i te naturalne, i marynowane, wędzone, a nawet konserwowe.
Zalety sera tempeh
- Najzdrowszy ze wszystkich znanych produktów sojowych.
- Zawiera znaczne ilości białka i witaminy B12, przez co jest dobrym substytutem mięsa dla wegetarian.
- W jego składzie odnajdziemy aminokwady, wapń, fosfor, żelazo, magnez, wszystkie witaminy z grupy B i błonnik.
- Nie zawiera cholesterolu i glutenu.
- Jest znacznie zdrowszy i smaczniejszy niż dostępne w sklepach przetwory sojowe lub tofu.
- Można go wykorzystać na wiele różnych sposobów – zarówno jako dodatek do makaronu lub risotto, do zup, pieczony z ziemniakami, gotowany z grzybami lub warzywami, przetworzony na smarowidła do pieczywa, a także po prostu upieczony lub zgrillowany.
- Naturalny ser tempeh jest niskokaloryczny i może być używany także przez osoby, które dbają o swoją wagę (przy czym na przykład wędzony tempeh zawiera aż dwa razy więcej kalorii)
- Jest łatwostrawny.
- Ma swój udział w leczeniu i zapobieganiu niektórym schorzeniom. Wywiera pozytywny wpływ na organizm w przypadku anemii, chorób wewnętrznych, osteoporozy, miażdżycy i nowotworów, w szczególności raka piersi i prostaty. • Redukuje nieprzyjemne symptomy menopauzy.
- Stanowi naturalny antybiotyk.
- Nadaje się do spożycia przez dzieci i kobiety w ciąży.
Dlaczego warto przygotować tempeh samemu
- Niższa cena
- Najwyższa jakość
- Świeżość
- Możesz wypróbować różnych smaków
Jak przygotować tempeh w wypiekaczu do chleba Sana
Składniki
- 250 g nasion soi1
- łyżka stołowa octu ryżowego lub cydru jabłkowego
- starter do tempehu (kultury bakterii Rhizopus oligosporus)
Namocz nasiona soi przez noc i odcedź je rano. Następnie włoż je do świeżej wody i obgotuj na małym ogniu przez 20 minut. Odcedź je znów i wystudź. Zdejmij z nasion skórkę pocierając je w dłoniach. Początkowo może to wydawać się trudne, ale po chwili prawdopodobnie nabierzesz wystarczającego doświadczenia, by obranie całości porcji nie zabrało ci więcej niż 5 minut. Jeśli masz młynek do ziarna, możesz to zrobić znacznie łatwiej. Wystarczy nastawić młynek na najgrubsze mielenie i włożyć do niego nieugotowane nasiona. W ten sposób rozdzielisz nasiona, a sama skóra zejdzie sama podczas gotowania. Polecamy do tego użycie młynka elektrycznego, takiego jak młynek Sana, który nie tylko obiera nasiona, ale również pozwala na przygotowanie świeżej mąki z każdego ziarna. Ze względu na mniejszy ciężar skórek, większość z nich oddzieli się sama w wodzie. Przepłusz i odcedź nasiona kilka razy, by usunąć wszystkie kawałki skórki. Gdy soja jest już obrana, gotuj ją na wolnym ogniu przez 1,5 godziny w wodzie z dodatkiem 1 łyżeczki octu winnego. Podczas gotowania garnek powinien pozostać przykryty. Ugotowana soja powinna być miękka, ale nie papkowata. Odcedź ją w durszlaku i wysusz czystym ręcznikiem, a następnie wrzuć do garnka lub miski, dodaj starter i dokładnie wymieszaj. Tak przygotowaną miksturę przełóż do nierdzewnej formy z zestawu do sera tempeh i umieść w wypiekaczu do chleba Sana. Przykryj soję przykrywką i wybierz program 6. Temperatura powinna zostać ustawiona na 30-32 °C, a czas na 20-30 godzin. Ustaw czas najpierw na 20 godzin, aby móc następnie sprawdzić stan potrawy, a następnie wydłuż go w miarę potrzeb. Kiedy nasiona soi stają się łatwe do rozgniecenia w palcach, a ich tekstura zaczyna przypominać pajęczynę, oznacza to, że masz już gotowy „młody” tempeh. Jeśli zamierzasz przygotować dojrzały tempeh, to wystarczy, że poczekasz aż białe struktury całkowicie pokryją nasiona. Dojrzały ser tempeh powinien być jednak spożywany rzadko. Pamiętaj, że ciemne plamy, nieprzyjemny zapach lub śliska powierzchnia soi wskazują, że tempeh nie dojrzał odpowiednio: taki ser jest zepsuty i niestety nie nadaje się do spożycia. W zależności od uzyskiwanych wyników, ilości soi i temperatury możesz dostosować parametry dojrzewania sera. Kiedy tylko tempeh uzyska odpowiedni wygląd, należy wstawić go do zamrażalnika, by powstrzymać dalszą fermentację. To konieczne, jako że temperatura utrzymywana wewnątrz lodówki nie jest wystarczająco niska. Gdy tempeh zostaje schłodzony do około +5 °C, możesz już przełożyć go do lodówki. Ser jest gotowy do spożycia w ciągu następnych kilku dni. Wykorzystaj termometr igłowy, by upewnić się, że temperatura spadła.
Chipsy z sera tempeh
Składniki
- 170 g sera tempeh
- 0,5 szklanki wody (możesz też dodać nieco soku z cytryny)
- Pół łyżeczki mielonej kolendry
- 1 wyciśnięty ząbek czosnku
- 1 łyżeczka stołowa soli
- Olej
Zamienniki: Czosnek i kolendra zastępują 1 ¼ łyżeczek do herbaty curry.
Natto
Wypróbuj też koniecznie inny ser sojowy – natto. Jest on dobrze znany w Japonii, gdzie ma on od lat wiele zastosowań kulinarnych. Niektórzy jedzą natto na śniadanie, inni używają go do przyprawiania ryżu lub makaronu, a jeszcze inni podają go jako dodatek do głównych dań. Przyzwyczajenie się do jego nietypowego smaku i dziwnego wyglądu może zająć nieco czasu. Mimo to warto. Natto jest najpopularniejszy wśród wegetarian i osób na dietach makrobiotycznych ze względu na jego wysoką zawartość protein i witamin z grupy B. Można go znaleźć w niektórych sklepach ze zdrową żywnością – świeży lub mrożony.
Zalety sera natto
- Stanowi bogate źródło protein, wapnia, żelaza i witamin z grupy B.
- Jako potrawa powstająca w wyniku fermentacji jest lekkostrawny.
- Wpływa korzystnie na proces trawienia.
- Zawiera nattokinazę, enzym ograniczający skłonność krwi do krzepnięcia. Z tego względu spożywanie natto nie jest polecane osobom przyjmującym leki zmniejszające krzepliwość krwi.
- Zapobiega rozwojowi demencji na późniejszych etapach życia.
- Zmniejsza ilość cholesterol we krwi.
- Zapobiega bolesnym skurczom mięśni.
- Wpływa pozytywnie na proces oczyszczania krwi, dzięki czemu również wyraźnie odmładza skórę.
- Zawiera ważne antyoksydanty, dzięki czemu zapobiega niektórym rodzajom nowotworów.
- Stanowi źródło rzadkiej witaminy K2, zwykle nieobecnej w produktach spożywczych, ale niezbędnej do właściwego wykorzystania wapnia w naszych kościach i usuwającego go z komórek krwionośnych. Większości z nas brakuje odpowiedniej ilości tej witaminy.
- Jest probiotykiem i wspomaga rozwój wewnętrznej mikroflory bakteryjnej, podobnie jak jogurt.
Dodatkowe plus płynące z przygotowania własnego natto
Gotowy ser natto dostępny w sklepach ze zdrową żywnością nie jest drogi (około 2,5 zł za 150 g), ale przygotowanie go w domu jest jeszcze tańsze – za 2,5 zł możesz otrzymać 220 g sera. Jeśli używasz wypiekacza do chleba Sana, możesz przygotować ten ser sojowy kiedykolwiek chcesz. To duża zaleta, jako że natto nie jest wcale tak łatwo znaleźć w sklepach. Przygotowanie go w domu ma też tę zaletę, że możesz być pewien jego jakości i świeżości.
Jak przygotować natto w wypiekaczu do chleba Sana
Składniki
- Nasiona soi
- Starter natto (kultury bakterii Bacillus natto subtilus)
Opłucz nasiona i mocz je w wodzie przez 4-6 godzin. Następnie odlej wodę, przełóż soję do szybkowaru i zalej świeżą wodą. Nie nakładając pokrywki, doprowadź zawartość garnka do wrzenia. Pozwoli ci to zdjąć z powierzchni wody pianę i oddzielone od nasion łupinki soi. Kiedy piana przestanie się już pojawiać, zmniejsz temperaturę i załóż pokrywkę, aby rozpocząć gotowanie ciśnieniowe. Nasiona są gotowe, gdy można je łatwo zgnieść w palcach. Uważaj jednak, by ich nie rozgotować. Może to zająć od 15 do 50 minut, w zależności od twojego szybkowaru. Odczekaj 10 minut, zanim otworzysz pokrywę. Jeśli nie masz szybkowaru, możesz gotować soję w zwyczajnym garnku, ale może to wówczas zająć kilka godzin. Odcedź soję na durszlaku i poczekaj aż wystygną do temperatury około 40 °C (będą wówczas ciepłe, ale nie gorące). Równomiernie dodaj do soi kulturę natto, a następnie umieść nasiona w naczyniu szklanym lub wykonanym ze stali nierdzewnej: może to być miska lub niski słój z szerokim dnem. Wyrównaj soję tak, by jej grubość nie przekraczała 5 cm. Naczynie należy zamknąć tak, by do minimum ograniczyć dostęp powietrza do wnętrza. Możesz użyć folii, którą należy nakłuć w kilku miejscach. Następnie umieść naczynie w wypiekaczu do chleba Sana, wybierz program 6 i ustaw temperaturę na 40 °C. Pozwól natto fermentować przez około 24 godziny i po upływie tego czasu zdejmij pokrywę. Wyjmij naczynie z urządzenia i wstaw je do lodówki. W ten sposób zatrzymasz dalszą fermentację. Odpowiednio przygotowany ser natto będzie miał wyraźny zapach amoniaku i śliską, kleistą konsystencję. Jeśli spróbujesz nabrać je łyżeczką, będzie ciągnący.
Chciałbyś wypróbować natto, ale nie możesz znaleźć startera w sklepach? Napisz do nas: info__at__wypiekaczdochleba.pl
Smarowidło na chleb z dodatkiem sera natto
Składniki
- Natto
- Cebula
- Por
- Olej
- Sos sojowy
- Musztarda
Wskazówki i ciekawostki
- Tę metodę gotowania nasion soi odkryto 10 000 lat temu.
- Natto możesz dodawać do zup i sałatek.
- Ser natto można jeść zarówno na ciepło, jak i na zimno.
- Polecamy natto przyprawione czosnkiem, musztardą, sosem sojowym, cebulą, chrzanem, wasabi lub czymkolwiek innym, co ci smakuje.
- Ser natto może służyć także jako słodki dodatek. Wymieszaj go z jogurtem, bulgurem (mieloną przenicą) lub płatkami zbożowymi i owocami. Kwaśne środowisko zneutralizuje zapach amoniaku, a ziarna sprawią, że ser nie będzie miał tak śliskiej konsystencji. Ten sposób jedzenia natto jest zdecydowanie bardziej popularny w Europie, gdzie nie jesteśmy tak przyzwyczajeni do kleistości i zapachu tego sera jak Japończycy.